Mistrzowie
Karykatura prof. Xawerego Dunikowskiego Xawery Dunikowski zaliczany jest do grona najważniejszych polskich rzeźbiarzy XX wieku. Przez wiele lat prowadził pracownię rzeźby w krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych. Oprócz Józefa Gosławskiego, jego uczniami byli m.in. Zygmunt Gawlik, Jerzy Bandura oraz Jacek Puget. W czasie II wojny światowej był więźniem obozu Auschwitz-Birkenau. Po wojnie przeniósł się do Warszawy i uczył rzeźby w stołecznej Akademii Sztuk Pięknych. Do jego najbardziej znanych realizacji zalicza się pomnik Józefa Dietla w Krakowie, Pomnik Czynu Powstańczego na Górze Św. Anny oraz pomnik Żołnierzy I Armii Wojska Polskiego w Warszawie. Wpływ na twórczość Józefa Gosławskiego: Powstała podczas studiów w krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych rzeźba Gosławskiego pt. Dunikowski została wyróżniona na Międzynarodowej Wystawie Karykatury w wiedeńskim Künstlerhaus w 1932. Nagrobek Janiny Gałowej na Cmentarzu Rakowickim budzi skojarzenia z Fatum Dunikowskiego. Wpływ nauczyciela jest również wyraźnie widoczny w Quo Vadis. Artyści utrzymywali ze sobą kontakt także po wojnie, o czym świadczy zachowana korespondencja z tego okresu. W zbiorach rodziny artysty znajduje się również rysunek przedstawiający karykaturę profesora. - culture.pl - Kultura Polska: Xawery Dunikowski |
Józef Gosławski z grupą artystów skupioną wokół Stanisława Szukalskiego 
Karykatura Henryka Uziembły Stanisław Szukalski był jedną z najbarwniejszych postaci polskiego życia artystycznego w pierwszej połowie XX wieku. Jego radykalne i bezkompromisowe poglądy oraz koncepcje nie spotykały się ze zrozumieniem środowisk opiniotwórczych w międzywojennej Polsce. Do jego najbardziej znanych dzieł zalicza się projekt pomnika Adama Mickiewicza dla Wilna (I miejsce w konkursie w 1925 roku), projekt Duchtyni i rozpoczętą przed wojną dekorację rzeźbiarską Muzeum Śląskiego w Katowicach. Projektował również medale (np. Katyń). Wykonał również szereg ilustracji do swoich dzieł, w których prezentował rozważania na tematy lingwistyczne i antropologiczne (rysunki tzw. Yetinsynów). Na początku II wojny światowej wyjechał do USA, gdzie wiele lat spędził w trudnych warunkach materialnych. Znaczna część jego dorobku została zniszczona lub rozproszona. Wpływ na twórczość Józefa Gosławskiego: Józef Gosławski zetknął się ze Stanisławem Szukalskim w roku 1929, podczas nauki w Państwowej Szkoły Sztuk Zdobniczych i Przemysłu Artystycznego w Krakowie. Pamiątką z tego okresu jest m.in. zdjęcie grupowe, na którym znalazł się także młody artysta. Choć Gosławski nie dołączył do Szczepu Rogate Serce, to zachował kontakty z artystami Szczepu (m.in. ze Stanisławem Gliwą i Marianem Konarskim), a w jego późniejszej twórczości wyraźne są wpływy koncepcji Szukalskiego. Nawiązania do twórczości Stacha z Warty widać m.in. w projektach pomnika Władysława Orkana, czy w karykaturach rzeźbiarskich, jak np. Piłsudski i Kasztanka oraz Henryk Uziembło. Odwołania do Słowiańszczyzny znaleźć można np. w drewnianych figurkach Wojów Słowiańskich, zabawce choinkowej przedstawiającej Kraka na smoku oraz w milenijnej 100-złotówce z Mieszkiem i Dobrawą. Nie sposób pominąć również autoportretów, szkicowanych ołówkiem, tak jak to swym uczniom zalecał Stanisław Szukalski, który nie tolerował stosowania koloru. W kontekście powiązań ze Stachem z Warty na uwagę zasługuje również postać bolszewika z medalu Rok 1939. - szukalski.za.pl - Polskie Archiwum Stanisława „Stacha z Warty” Szukalskiego - szukalski.com - Official online source for artist Stanislav Szukalski (1893-1987) - culture.pl - Kultura Polska: Stanisław Szukalski |
Rzeźba Muzyka w Warszawie Tadeusz Breyer był jednym z najbardziej znaczących pedagogów w międzywojennej Polsce. Od 1910 aż do śmierci w 1952 prowadził zajęcia w warszawskiej Szkole Sztuk Pięknych (od 1932 - Akademii Sztuk Pięknych). W jego pracowni kształcili się m.in. tacy artyści jak Marian Wnuk, Alfons Karny, Ludwika Nitschowa, Magdalena Gross oraz Stanisław Sikora. Z racji ukształtowania wielu roczników młodych rzeźbiarzy Tadeusz Breyer określany jest mianem twórcy warszawskiej szkoły rzeźby. Jako rzeźbiarz kojarzony jest głównie z warszawskim pomnikiem gen. Józefa Sowińskiego. Liczne sukcesy odnosił w medalierstwie. Był członkiem ugrupowań artystycznych, m.in. Spółdzielni Artystów ŁAD oraz grupy Rytm. Wpływ na twórczość Józefa Gosławskiego: Profesor Tadeusz Breyer był nauczycielem Józefa Gosławskiego w czasie studiów na warszawskiej Akademii Sztuk Pięknych (1933-1935). Wpływy koncepcji profesora widoczne są w takich dziełach jak Głowa boksera, czy też Portret Centkiewiczowej-Michalskiej oraz w projektach płaskorzeźb dla gmachu Rady Państwa. Można się ich doszukiwać również przypadku dzieł monumentalnych, jak rzeźba Muzyka w Warszawie i pomnik Nigdy Wojny w Luboniu. W tym kontekście nie zaskakuje fakt, że w spisie wystaw z udziałem prac Józefa Gosławskiego odnajdziemy m.in. ekspozycję Tadeusz Breyer i jego uczniowie (1997). - culture.pl - Kultura Polska: Tadeusz Breyer |